Cambridge Analytica skandalından beri Meta (Yani Facebook ve Instagram) seçim dönemlerinde reklamlar hususunda oldukça hassas ve şeffaf. Bu skandal sonrası seçimle alakalı reklam vermek herkesin yapabileceği bir şey değil ve ayrıca reklamverenin kuruluşla organik bağını kanıtlaması gerekiyor.
Gerekli Şartlar Neler?
- Kimliğinizi doğrulatmak
- Partinizin internet sitesini ve email adresini doğrulamak. Yani örneğin hangi parti adına reklam veriyorsanız secim@akparti.org.tr ya da iletisim@chp.org.tr vb. bir email adresine doğrulama kodu gönderilecek. Buraya başka bir email adresi girmeniz mümkün değil, sitenin resmiyeti gerçek insanlar tarafından inceleniyor.
Şeffaf Olan Bilgiler Neler?
- Son 4 yılda harcadığınız tutar.
- Son bir haftada harcadığınız tutar.
- Son otuz günde harcadığınız tutar
- Son doksan günde harcadığınız tutar
- Kullandığınız reklam görseli ve açıklaması
- Seçtiğiniz hedef kitleler
Hal böyle olunca, hangi belediye başkan adayı ve parti kaç para reklam harcaması yapmış gelin tek tek inceleyelim. Sıralama rastgeledir aynı YSK gibi ben de kendimce kura çektim.
Önemli Notlar:
Bu yazı 29 Mart 2024 tarihinde yazıldı ve veriler ve ekran görüntüleri bugün alındı.
Veriler ise 25 Mart 2024’e kadar olan verilerdir.
Yalnızca Instagram ve Facebook harcamalarını kapsar. Google ve Twitter dahil değildir.
Sadece resmi hesaplar incelenmiştir.
Cumhuriyet Halk Partisi – Ekrem İmamoğlu
| Son 7 Gün | 1.018.215 TL |
| Son 30 Gün | 4.893.709 TL |
| Son 90 Gün | 8.629.893 TL |
| Son 4 Yıl | 11.663.559 TL |
CHP’nin resmi hesabı:
Genel seçimde resmi hesabından neredeyse hiç para harcamayan CHP yerel seçimlerde iddialı bir rakam harcamış.
| Son 7 Gün | 12.272.681 TL |
| Son 30 Gün | 20.950.392 TL |
| Son 90 Gün | 30.515.565 TL |
| Son 4 Yıl | 30.515.565 TL |
Yani yuvarlak hesap toplarsak İmamoğlu ve CHP toplamda 39.000.000 TL’ye yakın Meta’da harcama yapmışlar. Güzel para.
AK Parti – Murat Kurum
Murat Kurum’un Instagram ve Facebook’ta kullandığı reklam bütçesi İmamoğlu’na göre çok daha mütevazi görünüyor.
| Son 7 Gün | 1.587.462 TL |
| Son 30 Gün | 4.894.938 TL |
| Son 90 Gün | 8.690.659 TL |
| Son 4 Yıl | 9.999.425 TL |
Örnek bir reklam:
AK Parti’de ise durumlar aşağıda görüldüğü üzere CHP’nin üçte biri kadar. En yüksek hazine yardımını almasına rağmen bu hususta CHP’den daha eli sıkılar.
| Son 7 Gün | 725.246 TL |
| Son 30 Gün | 4.024.813 TL |
| Son 90 Gün | 5.141.558 TL |
| Son 4 Yıl | 9.927.774 TL |
Zafer Partisi – Azmi Karamahmutoğlu
Azmi Karamahmutoğlu kendi adına olan resmi hesabından reklam harcamasında bulunmamış.
Zafer Partisi’nde ise durumlar şu şekilde:
| Son 7 Gün | 221.908 TL |
| Son 30 Gün | 668.626 TL |
| Son 90 Gün | 683.751 TL |
| Son 4 Yıl | Veri gösterilemiyor. |
Memleket Partisi – Berk Hacıgüzeller
Memleket Partisi son 90 günde hiç reklam harcaması yapmamış. Aynı durum İstanbul adayı Berk Hacıgüzeller için de geçerli.
Dem Parti – Meral Danış Beştaş
Dem Parti de son 90 günde hiç reklam harcaması yapmamış. Aynı durum İstanbul adayı Meral Danış Beştaş için de geçerli. Hazine yardımıyla reklam yerine ne satın alıyorlar acaba?
Deva Partisi – İdris Şahin
Geldik geçen seçimlerin de şov yapan partisi Deva’ya. Yine sıfır hazine yardımına rağmen iyi bir harcama söz konusu. Adeta bir patronlar kulübü.
| Son 7 Gün | 2.442.914 TL |
| Son 30 Gün | 5.265.387 TL |
| Son 90 Gün | 6.207.740 TL |
| Son 4 Yıl | 8.992.628 TL |
Adayları İdris Şahin ise son 90 günde bir harcama yapmamış.
DEĞERLENDİRME VE SONUÇ
Geçtiğimiz genel seçimlerde de benzer bir çalışma yapmıştım. Bu çalışmada da İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan adaylarının reklam harcamalarını derledik. Genel seçimlerden sonra yerel seçimlere dair halkta oluşan isteksizlik adayları büyük paralar harcamaya itmiş gibi görünüyor. Bana göre en ilginç veriler ise hazine yardımı alan Dem Parti’nin hiç harcama yapmaması ve hiç hazine yardımı almayan Deva Partisi’nin büyük harcamalar yapması.
Belediye Başkanları’nın şeffaflığının ise en önemli konu ve en çok sorgulanması gereken husus olduğunu düşünüyorum. Zira görevdeki adayların bu hususta daha şeffaf olması, kasaları karıştırmaması hepimizin düşük dozlu temennisi.
KAYNAK: Facebook Ad Library 25 Mart 2024 verileri https://www.facebook.com/ads/library/
Bir Cevap Yazın